به گزارش پایگاه خبری سراج8 از رشت، سرزمین گیلان با اقلیم نخبه پرورش در خیلی از زمینه ها از اولین ها و جریان سازها بوده است. اکنون می خواهیم به پیشگام بودن بانوان گیلانی در سده اخیر بپردازیم.
1. از اولین مدارس دخترانه در ایران
دبیرستان فروغ رشت قدیمی ترین مدرسه دخترانه رشت و جز اولین مدارس دخترانه در ایران بوده که در سال ۱۲۸۲ ه.ش در محله آفخرا تاسیس شد. بنای اصلی آن که بیمارستان بود به مدرسه تبدیل شد و در سال ۱۳۱۲ ه.ش توانست امتیاز دوره‌ی کامل متوسطه را دریافت کند. ابتدا رشته خانه داری در آن تدریس می شد که بعد رشته طبیعی و علمی نیز به آن اضافه شد. این دبیرستان خاستگاه نخبگان بسیاری از جمله: مرحومه دکتر آذر اندامی کاشف واکسن وبا و مرحومه نیره ابتهاج سمیعی اولین زن نماینده مجلس شورای ملی در ایران است. شاعر و خوش نویس مرحومه سرور مهکامه محصص لاهیجانی مادر اردشیر محصص طراح و نقاش هم، مدتی ریاست این دبیرستان را بر عهده داشته است.
2. اولین پرستار زن ایرانی
اولین آموزشگاه های پرستاری ایران در سال ۱۲۹۵ه.ش به دست میسیونرهای مسیحی تاسیس شده بودند. در سال ۱۳۱۰ دختری جوان پا پیش گذاشت و در آموزشگاه پرستاری شهر رشت ثبت نام کرد. فاطمه توانایی (متولد رشت) راهی دشوار را در پیش گرفت و بلاخره در سال ۱۳۱۴ به عنوان اولین پرستار زن از این مدرسه فارغ التحصیل شد. این آغاز یک اتفاق بزرگ و تحولی در عرصه پزشکی و درمان در ایران بود. اول در بیمارستان دکتر فریم آمریکایی و سپس در بیمارستان پورسینا مشغول به کار شد.
3. اولین نماینده زن در مجلس شورای ملی
نیره ابتهاج سمیعی (۱۲۹۳ – ۱۳۹۶ ه.ش) در شهر رشت به دنیا آمد. اویکی از نخستین شش زنی است که به عنوان نماینده در مجلس شورای ملی راه یافت و حد فاصلِ سالهای ۱۳۴۵ تا ۱۳۵۷ نماینده مردم رشت در مجلس شورای ملی بود به این ترتیب اولین بانوی گیلانی در مجلس شورای ملی است. همچنین اولین بانوی ایرانی بود که نیابت رئیس مجلس را به عهده گرفت. او همچنین عضو کمیسیون بین‌المللی شورای عالی زنان، عضو سازمان زنان ایران، عضو هیئت امنا و دبیر مدرسه بین‌المللی «کامیونیتی اسکول» و سرپرستی جمعیت فارغ التحصیلان آمریکایی را بر عهده داشت.
4. از اولین بانوان موسیقیدان و ترانه سرای ایرانی
فهیمه اکبر (۱۲۹۶ –۱۳۸۸ ه.ش) ساکن رشت بود. طی بیست سال کوشش به پژوهش در آواها و آداب محلی گیلان پرداخت و تحقیقاتش منجر به آفرینش کتاب طباخی گیلان، شامل دستور پخت انواع غذاهای محلی گیلان شد. این کتاب که سال ۱۳۳۸ منتشر شد، نخستین کتابی است که در آن به آشپزی بومی گیلان پرداخته شده‌است. در دههٔ نود میلادی آلبومی از ترانه‌های گیلکی فهیمه در ایالات متحده منتشر شد، که دارای ۱۶ آهنگ بود.چند ترانه از این شانزده ترک شامل ترانه معروف گیلان جان، گل پامچال است. فهیمه اکبر به زبان‌های روسی، آلمانی، انگلیسی و فرانسوی نیز صحبت می‌کرد و به این زبان‌ها ترانه‌هایی دارد. او از فعالان حقوق زنان در روزگار خود بود.
5.مادر سینمای ایران
حمیده خیرآبادی (1389-1303ه.ش) متولد شهر رشت و هنرپیشه سینما بود و به او مادر سینمای ایران لقب داده اند. خیرآبادی در طول فعالیتهای هنری خود، بیش از ۱۵۰ فیلم و سریال را در کارنامه خود داشت که از این نظر میان بازیگران ایرانی رکورددار است. او سه بار کاندیدای سیمرغ بلورین جشنواره فجر شد. از جمله سریال‌های خیرآبادی می‌توان آپارتمان، پدرسالار و خانه سبز (مجموعه تلویزیونی) را نام برد.
6.مخترع واکسن وبا
آذراندامی (1363-1305ه.ش) در ساغریسازان رشت متولد شد. پزشک و باکتری‌شناس ایرانی ،مخترع واکسن وبا و از پژوهشگران انستیتو پاستور ایران بود. در سال1992م اتحادیه بین المللی ستاره شناسی به پاس خدمات علمی و انسانی او حفره‌ای به قطر 30 کیلومتر با قله‌ای مرکزی را در جنوب سیاره زهره به نام اندامی نامگذاری کرد.
7. مجتهده‌ی انقلابی
شهربانوصفری (1392_1308ه.ش) در رشت متولد شد. به دعوت آیت الله میلانی برای ادامه تحصیلات علوم دینی به مشهد رفت و تا پایان عمر در همین شهر ماند و از محضر آیات عظام وحید خراسانی، فلسفی، میلانی و حاج آقا حسن قمی استفاده کرد در همان شهر در جوانی به درجه اجتهاد رسید. وی با اموال شخصی اش سلسله مدارسی را با نام «مدارس عصمتیه» تاسیس کرد و به تربیت دختران و ایجاد مدارس دینی برای آنها نمود. وی از مبارزین انقلاب در مشهد نیز بود که سابقه دستگیری و زندان و تبعید را داراست. بعد از تشییع باشکوهی در مشهد، بنا به وصیتش او را در قبرستان شیخان قم دفن کردند. اقامه نماز بر پیکر ایشان را آیت الله العظمی وحید خراسانی بر عهده گرفتند.
8.اواین فرماندار زن ایران
قدسی صوفی املش (1394-1320ه.ش) در شهر اصفهان به دنیا آمد. پدر ایشان احمد علی خان شاعر از اهالی املش بود که اولین شهردار املش به حساب می آید. قدسی صوفی از زنان فعال اجتماعی و اولین فرماندار زن ایران است که ابتدا بخشداری رشت را برعهده داشت و سپس فرماندار صومعه سرا شد.
9.نخستین زن کار آفرین ایرانی
دکتر سیده فاطمه مقیمی سال ۱۳۳۷ه.ش در رشت متولد شد. او نخستین زن کارآفرین ایران است. در سال 2012 از سوی بانک توسعه اسلامی به عنوان کارآفرین برتر جهان اسلام برگزیده شد. اولین شرکت بین المللی حمل و نقل در ایران را تاسیس کرده و اولین دارنده گواهینامه پای یک می باشد. در سال ۲۰۱۶ عنوان نخست کارآفرین برتر زن را در کنفدراسیون اتاق‌های بازرگانی و صنعت آسیا و اقیانوسیه از آن خود کرد. مرکز کارآفرینی دانشگاه صنعتی شریف به عنوان کتابی درسی تحت عنوان “کارآفرینی به شیوهٔ سیده فاطمه مقیمی، اولین بانوی بنیانگذار صنعت حمل و نقل شرکت کشتیرانی وحمل و نقل بین المللی” نوشته و منتشر نموده‌اند.
10.اولین شهید مدافع سلامت
نرجس خانعلی‌زاده (۱۳۷۴– ۱۳۹۸ ه.ش) در سیاهکل متولدشد. او پس از پایان تحصیلات، طرح پرستاری خود را در بیمارستان امام خمینی تهران سپری کرد و به‌عنوان پرستار در بخش اورژانس بیمارستان میلاد لاهیجان مشغول به خدمت بود. وی نخستین قربانی ثبت شدهٔ همه‌گیری کروناویروس در ایران، از میان کادر پزشکی بود و از او به عنوان اولین شهید مدافع سلامت یاد می شود. مجسمه اش در میدان شهر کلاچای استان گیلان نصب شده است.
محقق:
وحیدلقمانی
انتهای پیام/
